TARİHİ TERMAL SAĞLIK TURİZM KENTİ KARAHAYIT

İL TURİZM MD.M.KORKMAZ DÖNEMİNDE ORTAYA ÇIKARILAN 1800 YILLIK KARAHAYIT TERMAL MERKEZ: Denizli’ nin, şifa kaynağı termal sularıyla ünlü Karahayıt İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Müze arkeologları tarafından 9 Nisan 2013 - 14 Haziran 2013 tarihleri arasında yapılan kazı çalışmaları sonucu Anadolu’ da ilk defa ortaya çıkan, şimdiki termal yapıların öncüsü sayılacak 'Termal Yapı' tespiti yapılmıştı. Pamukkale İlçesi, Karahayıt Mahallesinki bu yapıda 4.08.2014 tarihinde tekrar başlayan kazı ve restorasyon çalışmaları 31.12.2014 de tamamlanmıştır. Bu yapıda yapılan kazı çalışmaları neticesinde; Karahayıt’a insanların şifa bulmak amacıyla geldiği ve termal tedavinin bu bölgede 1.800 yıldır yapıldığı tespit edilmiştir. 2013 Yılında bir bölüm açığa çıkarılan yapıdaki çalışmalara öncelikle ot ve çevre temizliği ile başlanılmıştır. Restorasyon ve konservasyon için gerekli malzemeler belirlenerek yapımı eksik paye, başlık ve arşitrav bölümleri için yeni traventerler temin edilmiş ve kesim işleri yapılarak restore çalışmaları tamamlanmıştır. Ayrıca yapının duvarlarından harç örnekleri alınarak analizleri doğrultusunda duvarların derz dolguları da tamamlanmıştır Yapıda yapılan kazı çalışmalarında bir adet yarım daire yıkanma havuzu, bir adet dikdörtgen küçük havuz, bir adet yarım daire yıkanma mekanı ve etrafı paye ve başlıklarla çevrili havuz, güney bölümünde karşılıklı yarım daire iki adet yarım yuvarlak yıkanma bölümü olmak üzere toplam 4 adet yarım yuvarlak yıkanma yeri ve iki adet havuz tespit edilmiştir. Yapıdaki yıkanma bölümleri ve dikdörtgen havuz mermer kaplama olup, havuz alanının güneyinde ısıtma ( hipokaust) sisteminin geçtiği görülmüştür. M.S. 4. ve 5. yüzyıla tarihlenen yapının yuvarlak planlı olan orta mekânında sıhhi amaçlı kullanılan havuz ortaya çıkarılmıştır. Basamaklı olan havuzun yüzme amaçlı değil, tedavi amaçlı kullanıldığı belirlenmiştir. Havuza termal suyun, Kırmızı su kaynağından özel kanallarla taşındığı ve kullanılan termal suyun dışarı atılması için kanallar yapıldığı belirlenmiştir. Binanın ısıtılması için Hipokaust sistemi tespit edilmiştir. Hipokaust, Romalıların MS. 1. yüzyılda kurdukları merkezi ısıtma sistemidir. Bu sistem bir yapının zeminine inşa edilen bir fırınla işlemekteydi. Fırının ürettiği sıcak hava sütunlardan oluşmuş "hipokaust" adlı kanallardan geçiyor ve buradan da bir bacayla evin duvarlarına veriliyordu. Genel olarak halka açık hamamların ısıtılmasında kullanılsa da soğuk aylarda evlerin ısıtılmasında da kullanılmıştır. Anadolu topraklarında ender bulunan ve günümüzde halen devam eden Karahayıt bölgemizin 4-5. yüzyıldan bu yana sağlık amaçlı kullanılan bir turizm merkezi olduğu, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Müze arkeologları tarafından bu yaptığımız çalışmalarda elde edilen bilgi ve belgelerle ortaya çıkmıştır.